- Βουσμάνοι
- Αφρικανικός λαός, θεωρούμενος πρωτομορφικός σε σχέση με τη αφρικανική ομάδα. Οι Β. διαφέρουν από τους άλλους καθαυτό νεγροειδείς λαούς σε διάφορα χαρακτηριστικά, μεταξύ των οποίων είναι το μελαχρινοκιτρινωπό χρώμα του δέρματος, τα αραιά μαλλιά, η παρουσία αξιοσημείωτης διόγκωσης στη μέση, αρκετά διαδεδομένη στεατοπυγία (συσσώρευση λίπους στους γλουτούς, που προεξέχουν προς τα πίσω), καθώς και η ξηρότητα του δέρματος, που προκαλεί ρυτίδωση.
Η λέξη Β. προέρχεται από την ολλανδική bosjesman (άνθρωπος του δάσους). Οι Β. ήταν παλαιότερα εξαπλωμένοι στη νότια Αφρική μέχρι και το Ακρωτήριο της Καλής Ελπίδας, σιγά-σιγά όμως απωθήθηκαν προς τις εσωτερικές και αφιλόξενες περιοχές της ερήμου Καλαχάρι από τους Οτεντότους και τους Μπαντού και αργότερα αποδεκατίστηκαν από τους λευκούς αποίκους, προπάντων ύστερα από την καταστροφή των θηραμάτων που αποτελούσαν τη βάση της διατροφής τους. Πράγματι, οι Β. είναι κυρίως κυνηγοί. Τα τυπικά όπλα τους είναι ένα απλό μικρό τόξο με δηλητηριασμένα βέλη, το δόρυ και το πέτρινο μαχαίρι (που σήμερα αντικαταστάθηκε από μετάλλινο). Κυνηγούν κυρίως γαζέλες, αλλά στην ανάγκη δεν περιφρονούν τις ύαινες, τα τσακάλια ή και αυτά ακόμα τα φίδια, τις σαύρες ή τα έντομα. Ως προς τη φυτική τροφή, περιορίζονται στη συλλογή της, γιατί δεν καλλιεργούν φυτά. Οι καλύβες τους είναι απλές, σκεπασμένες με χόρτο. Οι ομιλούμενες γλώσσες των Β. αποτελούν ιδιαίτερη ομάδα, συγγενή με την οτεντοτική (βλ. λ. Οτεντότοι).
Τέχνη. Σε αντίθεση με την εξαιρετικά πενιχρή ζωή του, ο λαός των Β. εμφανίζει μεγάλο πλούτο πολιτιστικών στοιχείων με μύθους, θρησκευτικές και μαγικές τελετουργίες, αφηγήσεις και προπάντων με τα υπολείμματα μιας πανάρχαιας καλλιτεχνικής άνθησης. Οι πολυάριθμες βραχογραφίες των Β., διασκορπισμένες σε μία μεγάλη περιοχή που αρχίζει από τα νοτιοδυτικά της αφρικανικής ηπείρου και καταλήγει στην Τανγκανίκα, παρουσιάζουν εκπληκτική ομοιότητα με τις βραχογραφίες της Σαχάρας και της μεσολιθικής περιόδου της Ισπανίας. Απεικονίζουν συνήθως σκηνές κυνηγιού, μοτίβα και χορούς τελετουργικούς, επεισόδια μαχών και ζώα πραγματικά ή φανταστικά που καλύπτουν τα εσωτερικά και κάποτε τα εξωτερικά βραχώδη τοιχώματα των σπηλαίων.
Βουσμάνοι χορεύουν έναν εξευμενιστικό χορό.
Νατουραλιστική απεικόνιση ζώων, ένα από τα βραχογραφήματα των Βουσμάνων που υπάρχουν σε όλη τη νοτιοδυτική Αφρική.
Βουσμάνοι με το χαρακτηριστικό όπλο τους, ένα απλό μικρό τόξο με δηλητηριώδη βέλη (φωτ. Igda).
Dictionary of Greek. 2013.